WAT HEBBEN HONDEN NODIG? 3 PIJLERS!
Energy burn-off
Structuur & training
Structuur en training zorgen ervoor dat je een betrouwbare hond hebt in verschillende situaties. Alle zaken die je hem aanleert en regelmatig oefent zorgen voor meer stabiliteit in zijn en jouw leven. Daardoor past je hond in jouw leefwereld, met alle voordelen die er met gepaard gaan, voor jou én je hond.
affectie & aandacht
De eerste pijler...
ENERGY BURN-OFF
Stel je eens voor dat je als ambitieuze mens verplicht wordt om je van ’s morgens tot ’s avonds aan je zetel of bureau te kluisteren. Je krijgt enkel over de middag of ’s avonds heel even de kans om een luchtje te scheppen, om die overdrukklep even te openen…
Honden zijn van nature heel dynamisch en hunkeren – ongeacht hun ras of leeftijd – naar avontuur en een manier om hun energie ergens kwijt te geraken.
Wie dus een hond in huis haalt moet daarmee rekening houden. Zo niet gaat je viervoeter zelf op zoek naar een manier om te kunnen ventileren en dat is meestal niet de manier die jij in gedachten had.
Door je hond in functie van zijn leeftijd en natuurlijke aanleg voldoende fysieke uitdaging te bieden creëer je een soort innerlijke rust. Meer nog, door samen te bewegen versterk je de onderlinge band.
Er zijn tal van voorbeelden voor het geven van fysieke uitdagingen: actieve wandelingen, speuren, agility, flyball, frisbee, tribal, canicross, bikejoring, schaapdrijven,… kortom voor ieder wat wils en teveel om op te noemen.
Wist je dat er tijdens het leveren van fysieke inspanningen verschillende stoffen en hormonen geproduceerd worden, die niet alleen voor jezelf maar ook bij je viervoeter voor een heel behaaglijk gevoel zorgen! Denk maar aan endorfines, dopamine, serotonine…
Weer of geen weer, zin of geen zin, dagelijks bewegen is heel belangrijk en zorgt voor de juiste energy burn-off!
DE TWEEDE PIJLER...
STRUCTUUR & TRAINING
Als je terug denkt aan je schooltijd, vraag je dan eens af welke leerkrachten je je het best herinnert. Meestal zijn het diegene die de klas konden boeien, zonder daarbij al te streng, maar toch heel correct te zijn. Net zoals ‘super nanny’ die langs gaat bij gezinnen die problemen met hun kinderen ervaren, merken wij als hondentrainers eveneens dat meestal een gebrek aan structuur aan de basis van veel problemen ligt.
Onze maatschappij is doorweven van structuur en zonder het maken van duidelijke afspraken komen we helaas onvermijdelijk in een impasse terecht.
Veel mensen zijn zich wel bewust van het feit dat hun hond structuur nodig heeft. Alleen spiegelen ze de manier waarop ze zichzelf structuur geven, teveel aan de manier waarop ze die aan hun hond geven.
Honden zijn maar zo intelligent als een 2-jarig kind en kijken door een vreemde bril naar onze wereld. We durven ze soms wel een beetje autistisch noemen. Daarnaast beschikken ze over heel straffe zintuigen en een grote portie driften en instincten, die het voor ons soms weinig bevattelijk maken wanneer ze bepaalde gedragingen vertonen.
Als het vroeger over structuur ging, dan sprak men over de dominantietheorie die zei dat wolven en hun wilde neefjes in een strikte hiërarchie samenleefden en daarbij vooral door dwang de onderlinge rangorde bepaalden. Op heden zijn onderzoekers tot de conclusie gekomen dat deze theorie achterhaald is en wolven en honden in een soort familieverband leven waarbij er een wederzijdse vorm van respect geldt. Vergelijk het met een goed huishouden, waarbij de ouders respect hebben voor de specifieke noden en behoeften van de kinderen en uiteraard ook respect terug verwachten.
Een aantal puur positieve trainers mis-interpreteren deze nieuwe theorie helaas, door te gaan stellen dat mensen en honden gelijken zijn en op een soort symbiotische manier moeten samenleven. Deze trainers beweren ook dat enkel training in verschillende omstandigheden zal zorgen voor het bekomen van een optimale relatie hond-baas en lossen problemen op door te gaan ruilen, zeg maar omkopen…
DE DERDE PIJLER...
AFFECTIE & AANDACHT
Als er iets is waar hondenbaasjes goed in zijn, dan is het in het geven van affectie en aandacht. Helaas is de timing ervan vaak niet helemaal correct is.
In volgorde van belang moeten structuur en beweging op de eerste plaats komen en affectie en aandacht pas daarna.
Er zijn twee zeer verschillenden vormen van aandacht:
- Negatieve aandacht: vooral bekend onder de vorm van sakkeren. “Hou daarmee op”, “het is genoeg geweest”, “blijf daarvan”, “hoe zit het”… Allemaal vormen van negatieve aandacht, die als grootste valkuil hebben… dat het áándacht is. Sommige honden/kinderen zouden bijna letterlijk het bloed vanonder je nagels halen, zodat ze ‘gestraft’ zouden worden met het krijgen van negatieve aandacht. Daar we in dit geval dus ook onbewust aandacht geven, lopen we het risico dat we het gedrag dat we willen afleren alleen nog meer versterken.
- Positieve aandacht: als onze hond gewenst gedrag vertoont, dan hebben we er alle baat bij om dit gedrag te versterken, zodat onze hond dit meer gaat vertonen. Heel belangrijk daarbij is om variabel te werken: een vrolijke stem, een enthousiaste houding, wat lekkers, een spelletje spelen. Beloon (geef dus aandacht) met interval. Interval betekent dat we niet altijd belonen. Op die manier weet onze hond niet op voorhand wat en wanneer er iets komt en wordt de motivatie het grootst.
Spring dus voorzichtig om met de aandacht die je geeft, geef ze nooit zomaar en laat er dus je hond voor werken. Op die manier krijg je binnen de kortste keren een hechte band met je hond en garandeer je hem een zekere gemoedsrust.
Vermijd een impulsieve aankoop!
Veelgestelde vragen
WAT IS EEN EVENWICHTIGE OF GEBALANCEERDE TRAININGSMETHODE?
Een evenwichtige trainingsmethode is een manier van werken/opvoeden die ervoor zorgt dat de hond het onderscheid leert tussen goed en fout, waarbij men beloont en corrigeert. Deze beloningen en correcties kunnen zich op verschillende manieren uiten (voedsel geven of weerhouden, aandacht, spel, verbale of fysieke bijsturing etc…). Een beloning hoeft dus niet altijd voedsel te zijn en een correctie is zeker niet altijd een fysieke bijsturing. Deze vormen van beloningen en bijsturingen moeten in balans zijn met het uitgevoerde gedrag (wat positief of negatief is). Op die manier begeleiden we de hond doorheen het leerproces naar het gewenste gedrag, waar de focus ligt op het positieve!
WAAROM IS EEN EVENWICHTIGE TRAINING BETER DAN EEN PURE POSITIEVE BENADERING?
Wie lesgeeft moet kunnen diversifiëren! Dat betekent dat niet alle leerlingen (mensen of dieren) op dezelfde manier benaderd mogen worden. Wie als leraar, trainer of coach dus eenzelfde manier opdringt aan al zijn leerlingen (in ons geval honden) maakt daarmee een cruciale fout.
Factoren die de methode kunnen beïnvloeden zijn onder meer:
• Leeftijd van de hond en baasje.
• Ras en bloedlijn.
• Medische/fysieke toestand van baasje en hond.
• Specifieke doelstellingen van het baasje (actieve familiehond, hondensport, jacht, speurwerk, gebruikshond,…).
• Karakter van de hond.
• Voorgeschiedenis van de hond. Hoe is de inprenting verlopen? Is er sprake van een traumatische ervaring? Heeft de hond al ongewenst gedrag aangeleerd?
• …
Iedereen herinnert zich ongetwijfeld het warm/koud spelletje dat in onze jeugd gespeeld werd. Als we daarbij logisch nadenken dan kom je al snel tot de conclusie dat een spelletje met enkel warm of enkel koud minder snel tot het gewenste eindresultaat leidt dan wanneer we een warm EN koud spelletje zouden spelen!
Onze filosofie is dan ook dat we onze honden om te beginnen een stevige basis moeten geven die bestaat uit opvoeding. Daarbij geven we onze hond een stevige structuur en leren we hem grenzen kennen, dit laatste is absoluut noodzakelijk voor zijn eigen veiligheid en die van de omgeving. Daarnaast is het ook belangrijk dat we onze hond conditioneren en instructies aanleren. Om deze instructies aan te leren maken we gebruik van een aantal trainingsmethodes en technieken.
Het spreekt voor zich (en is ook gewoon het leukst voor alle partijen) dat we datgene wat we onze hond willen aanleren zo positief mogelijk moeten introduceren. Daarbij hopen we dan ook dat we onze hond, door de heel positieve ervaring die hij eraan overhoudt, in die mate kunnen overtuigen dat hij bij ieder verzoek tot het uitvoeren van een bepaalde instructie kiest voor een onvoorwaardelijke uitvoering ervan.
In theorie lijkt dit parcours logisch, maar in de realiteit blijkt al snel dat we met een heel belangrijke factor geconfronteerd worden en dat is “zelfbeloning.” Honden zitten boordevol driften en instincten die ervoor zorgen dat ze regelmatig toegeven aan een aantal verleidingen…
Puur positieve trainers beweren dat ze die verleidingen kunnen omzeilen of vermijden door HUN verleiding groter te maken dan de omgevingsprikkel of door in een prikkelarme omgeving te trainen. Helaas blijkt deze methode totaal niet realistisch!
Op deze manier gaan we om te beginnen enkel omkopen en niet belonen en zorgen we er bijkomstig voor dat we nooit in de controlefase terecht komen. Die controlefase laat ons net toe om met onze hond naar eender welke plaats te gaan zonder dat we continu met een onzekerheid leven of we onze hond wel voldoende onder controle hebben.
Waar criticasters beweren dat de keerzijde van de medaille, waarbij we soms wel eens moeten straffen, compleet taboe is, beweren wij het tegendeel:
Straffen betekent dat we een beperking opleggen! Een beperking die ervoor zorgt dat onze hond niet langer dat gedrag vertoont dat wij niet wensen. Vergelijk het met een soort figuurlijke deur die we sluiten van zodra we geconfronteerd worden met ongewenst gedrag, maar die tegelijkertijd, van zodra we met gewenst gedrag geconfronteerd worden, wagenwijd open gezet wordt! Straf is dus geen vies woord! Het is echter wel belangrijk om het goed te definiëren: Wat voor de hond op dat moment onaangenaam is EN om vervolgens naar een situatie te kunnen gaan die onder controle is met de bedoeling om dan opnieuw positief te kunnen werken. Straf gaat niet enkel over fysieke bijsturingen maar kan ook betekenen om iets te weerhouden of het kan ook verbaal. “Straf” wordt overal gebruikt, in elke samenleving en ook bij de mens! Denk maar aan alle boetes (van wegcode, of te laat betaalde belastingen). Het zou naïef zijn te geloven dat honden op dat vlak intelligenter zijn dan mensen, of dat honden die unieke wezens zijn die geen straf kennen of gebruiken (wat doet dat teefje als een pup te hard op een tepeltje bijt? Wat doet het paard dat vindt dat de ranglagere moet wachten om te eten?).
Straffen hoeft dus niet noodzakelijk fysiek pijn te doen, maar kan ook gewoon vervelend zijn. Door steevast ongewenst gedrag af te blokken en gewenst gedrag te belonen stellen we onze hond al snel voor een voldongen feit en dat is dat wij als baasjes niet te negeren zijn! Hierdoor verkrijgen we al heel snel een vorm van onvoorwaardelijke gehoorzaamheid, die het samenleven met onze honden heel wat aangenamer én veiliger maakt.
In functie van de factoren zoals hierboven beschreven pinnen we ons dus niet vast op 1 manier van werken maar gaan we dan ook op zoek naar die trainingsmethodes en tools die het best passen bij de combinatie hond/baas waarmee we worden geconfronteerd.
Vergelijk het met een kookrecept waar het ene recept wat meer zout nodig heeft en een ander recept wat meer suiker!
HOEZO, WETENSCHAPPELIJKE ONDERZOEKEN BEWIJZEN TOCH DAT PURE POSITIEVE TRAINING ZONDER CORRECTIES VEEL BETERE RESULTATEN OPLEVERT?
Veel van die zogezegd wetenschappelijke onderzoeken worden uitgevoerd in prikkelarme omgevingen met honden die karakterieel zeer stabiel zijn en altijd in dezelfde drift blijven. Dit is enkel toepasselijk op een zeer klein percentage van de honden. Bijkomend, pure positieve training is een utopie, het bestaat niet! Het is onmogelijk om gelijk welke hond nooit bij te sturen. Hoe zacht die bijsturing ook is, het blijft een bijsturing. Dit grenst trouwens ook aan bij onze methode van werken, doordat we evenwichtig werken kunnen we inschatten wanneer en hoe een bijsturing moet zijn…. om vervolgens terug positief te gaan belonen.
IK CORRIGEER MIJN HOND NOOIT, WERK ENKEL "PUUR POSITIEF" EN TOCH HEB IK EEN IDEALE HOND DUS ALS HET LUKT MET MIJN HOND DAN LUKT HET MET ALLE ANDERE HONDEN TOCH OOK?
Niet alle honden hebben hetzelfde karakter en/of dezelfde achtergrond. Sommigen hebben een zeer povere socialisatie meegemaakt als pup of helemaal geen, hebben een tekort aan habituatie (gewenning in prikkelrijkere omgevingen) gehad, hebben een slechte of helemaal geen opvoeding gekregen, komen misschien uit het asiel of uit het buitenland met een “rugzakje” of hebben gewoon een sterker, dominanter karakter (voor meer info over dominantie > https://gobobby.be/dominantie-bij-honden/! Niet alle honden hebben dus hetzelfde karakter of dezelfde achtergrond en net daarom zal het *negeren* van ongewenst gedrag bij veel honden niet voldoende zijn. De fout die velen maken is om vervolgens hun methode te weerspiegelen op alle andere honden!
IK HEB WAT PROBLEMEN MET MIJN HOND EN IK GA NAAR EEN GEDRAGSDIERENARTS/GEDRAGSEXPERT
Veel gedragsdierenartsen/gedragsexperts werken puur academisch en zullen heel vaak medicatie voorschrijven voor je hond. Ze zullen je dikwijls adviseren om NIET MEER TE GAAN WANDELEN met je hond, omdat hij niet overprikkeld zou geraken! Dit is de wereld op zijn kop en helemaal niet de visie van Hond!. Deze academische gedragsexperts zien zeer vaak het bos door de bomen niet meer en hebben een minimum aan praktische ervaring. Hun methode van werken staat haaks op die van Hond!
WETEN GEDRAGSEXPERTS DAN NIET WAT ZE DOEN? DIT ZIJN SOMS ZELF DOCENTEN AAN DE UNIVERSITEIT! WAAROM ZOUDEN WE LUISTEREN NAAR JULLIE?
Academische gedragsexperts zijn wat ze zijn, “academische gedragsexperts”. Zeer dikwijls ontvangen we mensen die daar geweest zijn. Ze hebben een zeer uitgebreid verslag gekregen in “advocatentaal”. Ze mogen niet meer met hun hond gaan wandelen want dan geraakt hij overprikkeld en moeten hem medicatie geven. Het vakgebied van deze gedragsexperts is academisch: ze willen met de hond in een omgeving werken die prikkelarm is. Er zijn echter altijd en overal prikkels, dus manipuleren ze vaak de situatie en vooral de hond door medicatie voor te schrijven, de hond plat te spuiten!
Nogmaals, deze manier van werken staat haaks op deze van Hond!. Wij proberen met de 3 pijlers “Energy burn-off“, “structuur & training” en “aandacht & affectie” om een gelukkige hond te creëren die een goede relatie heeft met zijn baas.
WAAROM MAG MIJN HOND NIET ALLE ANDERE HONDEN BEGROETEN WANNEER WE WANDELEN? ZO WORDT HIJ TOCH SOCIAAL?
Als een hond tijdens de gewone wandeling op eigen initiatief meestal naar andere honden mag gaan om ‘goeiedag’ te zeggen, zal hij na verloop van tijd de gewoonte hebben dat hij naar iedere hond toe kan/mag gaan, en dit kan leiden tot overenthousiast gedrag. Het gevolg daarvan kan zijn dat de hond begint te trekken, blaffen, janken etc… naar alle andere honden die hij tegenkomt.
Een voorname bedoeling bij een wandeling met de hond is dat je samen iets doet en dat je hond toch wel wat aandacht heeft voor jou! Daarom is het een goed idee om tijdens de wandeling wat trainingsoefeningen uit te voeren. Zo krijgen we aandacht van de hond, werken we aan wat gehoorzaamheid, aan de onderlinge relatie en kunnen we hem belonen met zijn eten. Hij mag tijdens de wandeling natuurlijk wel aandacht hebben voor de omgeving maar we willen dat dit op een normale manier gebeurt, zonder TE uitbundig overenthousiast gedrag!
Wanneer het over een hond gaat met een zeer stabiel karakter of we komen mensen (met hun hond) tegen die we kennen, dan mag er natuurlijk wel toenadering zijn. Dat is de kracht van de evenwichtige trainingsmethode: we kunnen per hond de manier van werken wat bijstellen, “het recept wordt gewijzigd indien nodig”!
HOND! SPREEKT OVER 3 PIJLERS MAAR MIJN HOND HEEFT HELEMAAL GEEN NOOD AAN "ENERGY BURN-OFF" EN "TRAINING", MOET IK ME DAARMEE DAN OOK BEZIG HOUDEN?
Hoe dan ook staat het vast dat alle honden behoefte hebben aan een gezonde combinatie van structuur, training, energy burn-off, aandacht en affectie waar je creatief mee moet omspringen, afhankelijk van de noden van je hond!
Met een aantal concrete voorbeelden proberen we je daarin een beter inzicht te doen krijgen:
• Wie een jonge Engelse Bulldog heeft moet rekening houden met het feit dat deze door zijn fysieke misvormingen beperkt is en dat té grote inspanningen nefast kunnen zijn voor zijn gezondheid. Door zijn sterk karakter heeft hij wel nood aan heel veel structuur en mentale uitdagingen (gehoorzaamheidstraining, zoekoefeningen, hondenpuzzels etc…)
• Wie een Mechelse herder heeft en van plan is om hem enkel en alleen maar in een kennel te houden ter bewaking van zijn domein schiet zwaar tekort! Deze bijzondere, schrandere en sterke honden zijn eigenlijk een soort elitesoldaten, aan wiens specifieke noden en behoeften niet iedereen aan kan voldoen! Ongeacht hun leeftijd of gebruiksdoel hebben ze in de juiste proportie nood aan de 3 pijlers.
• Wie smelt voor het schattig uiterlijk van een Jack Russel en denkt dat het een schoothondje is, dat geen behoefte aan beweging en structuur nodig heeft, gaat de mist in. Dit pienter hondje dat zichzelf spiegelt aan een Rottweiler, heeft extreem veel nood aan onze 3 pijlers!
WAAROM ZOU MIJN GEZINSHOND ZICH MOE MAKEN? HIJ IS BLIJ ALS HIJ MAG SLAPEN IN DE ZETEL & KNUFFELEN, HET IS EEN GEZELSCHAPSHOND! TRAINEN IS VOOR DE ACTIEVE RASSEN ZOALS HERDERS EN JACHTHONDEN, NIET VOOR MIJN GEZINSHOND!
Het is verbazend hoe snel elke hond leert, hoe eenvoudig dat kan en hoe leuk hij dat vindt! Honden leren makkelijk bepaalde gedragingen uit zichtzelf of met een beetje hulp, bijvoorbeeld:
• Ze heffen zelf al hun pootje, wanneer ze bij vuil weer op de mat moeten alvorens ze binnen mogen.
• Ze wachten op een signaal van het baasje alvorens ze beginnen te rennen.
• Veel honden zijn in hun nopjes wanneer ze in de hondenschool zijn.
• Ze zoeken zelf uit wat ervoor zorgt dat het baasje hun eetpot op de grond plaatst.
• …
Het is dus nog zo leuk wanneer onze hond een ‘kunstje’ kan en het baasje wordt er ook zelf blij van. ‘Hé, mijn hond kán iets… Hé, mijn hond voert mijn opdracht uit.’ Niemand hoeft hiervoor helemaal in volledige trainingsoutfit, enkel de dagdagelijkse routines moeten gekoppeld worden aan enkele eenvoudige oefeningen, zoals zitten, liggen, blijven, … Dit allemaal voor een beloning zoals voedsel, spel of aandacht. Dit neemt zelfs ook niet zoveel tijd in beslag en kan makkelijk geïntegreerd worden tijdens andere routines zoals de dagelijkse wandelingen. Baas en hond fleuren er van op en wie weet smaakt het bij de baas ook naar meer… Doen!
GEBRUIKEN JULLIE OOK E-COLLARS?
Het gebruik van elektronische trainingshalsbanden behoort als ondersteunend trainingsinstrument in ons gamma. Een elektronische trainingshalsband is net zoals een leiband, clicker of voedsel een ondersteuning in het trainingsplan. Het helpt om je doel te bereiken en ondersteuning te bieden! Met een e-collar zijn er veel mogelijkheden en voor meer info hierover kan je de volgende links raadplegen:
• https://ecollar.be/veelgestelde-vragen/
• https://ecollar.be
• https://gobobby.be/de-aanval-op-de-e-collar/
• https://gobobby.be/tervuerense-herder-oskar/
• https://gobobby.be/stroomhalsbanden-verboden/
• https://gobobby.be/e-collar-verbod-in-nederland/
ZIJN E-COLLARS DAN NIET VERBODEN IN VEEL LANDEN?
We betreuren het feit dat de politiek zich laat manipuleren door andere politieke partijen, lobbygroepen en “wetenschappelijke organisaties“.
Dikwijls mogen echter in die landen waar de e-collar verboden is, deze wel gebruikt worden om honden in toptraining bij politie en leger te trainen. Wat illustreert dat men er het nut van begrijpt en bevestigt (wanneer door deskundige handen bediend!). Men kiest veelal voor de makkelijkste oplossing en dat is een verbod! In alle landen waar het verboden is, wordt de e-collar nog STEEDS gebruikt, maar dan op een verdoken manier. In tegenstelling tot een verbod moet er een verbeterde en eventueel strengere regelgeving komen. In België zijn in 2010 al veel aanbevelingen gedaan maar men is daar niet ver genoeg in gegaan (https://ecollar.be/wetgeving/). De sector is hier zelf vragende partij zodat iedereen die dit goede ondersteuningsinstrument wenst te gebruiken er dan ook een gepaste opleiding voor volgt! Leden van Hond! hebben ervaring genoeg om met e-collars te werken en om deze goed te introduceren. E-collars zijn een waardevol trainingsinstrument in het trainingsplan!
MET E-COLLARS IS HET WEL GEMAKKELIJK ZEKER?
Een e-collar is een trainingsinstrument ter ondersteuning in het trainingsplan en is niet nodig voor elke hond. Een e-collar is géén toverstaf, maar kan wel helpen om bepaalde doelen te bereiken (https://ecollar.be/veelgestelde-vragen/). Een e-collar dient trouwens niet enkel om bij te sturen maar op lage stand kan hij gebruikt worden om de hond te motiveren! Wel is het zeer belangrijk dat de gebruiker hiervoor opleiding volgt, zodat het instrument goed geïntroduceerd wordt bij de hond.