Resource guarding
In een ander artikel kan je één en ander lezen over dominantie (https://gobobby.be/dominantie-bij-honden/) en het is aangewezen om dat artikel ook te lezen om helemaal mee te zijn met het verhaal. Verwar dit niet met “roedel theorieën”, want dat is een ander verhaal…
Dominantie bij honden is iets wat nadrukkelijk aanwezig is. Het is niet anders! Het zit in de hond zijn genen maar de ene hond is meer dominant dan de andere hond en het ene ras heeft gefokte kenmerken waar die dominantie meer tot uiting komt dan bij andere rassen. En wanneer men fokt met honden met een dominant karakter, dan is de kans groot dat men pups zal hebben waar een dominant karakter ook prominenter aanwezig kan zijn als wanneer men zou fokken met enkele zachtaardige lamzakken om het even zo te zeggen. Daarom is het ook belangrijk om je huiswerk te maken over het ras en de plaats vanwaar je hond komt zodat je in de eerste plaats krijgt wat je verwacht.
Maar wat heeft dominantie nu te maken met die resource guarding? Wel, zoals je in het andere artikel kan lezen hebben onze gedomesticeerde honden verre voorouders nl. de wolf. Wolven hebben een enorme territoriale ingesteldheid en ze zullen hun geschillen met andere groepen of roedels uitvechten. Er wordt niet onderhandeld en er wordt niets gedeeld met een andere groep. De pups van andere roedels worden ook doodgebeten wanneer men ze vindt. In dezelfde groep kan het wel zijn dat er een bepaalde tolerantie is maar je moet nu ook niet denken dat de hoogste in rang de spreekwoordelijke kaas van tussen zijn boterham zal laten afpakken! De wolf zal dus zijn bronnen beschermen, desnoods met agressie.
Het is niet ondenkbaar dat bij onze gedomesticeerde hond daar nog iets van dat instinct is blijven hangen en soms worden bepaalde instincten en kenmerken ook expliciet uitvergroot tijdens het fokken van de verschillende rassen (schaapdrijven, waakhonden, speurhonden etc…).
Hoe verder een bepaalde diersoort is geëvolueerd in het zelf-domesticatie proces (of domesticatie proces), hoe minder prominent die agressie aanwezig zal of kan zijn (bijvoorbeeld chimpansees vs bonobo’s). Omgekeerd bestaat ook dat wanneer men specifiek op die bepaalde kenmerken fokt die voor dat scherpe kantje zorgen, men ook dieren zal krijgen die veel feller zullen reageren.
Bij honden is het ook zo. Honden zijn in principe territoriale dieren en er is een reële kans dat ze hun territorium en hun voedsel zullen beschermen. Zoals je kan lezen staat er dat er een kans is, dit betekent dus niet dat het altijd zo zal zijn met alle honden want die kenmerken kunnen eruit gefokt worden (zie het wetenschappelijk experiment van Dmitri Konstantinovich Belyaev met wilde vossen https://en.wikipedia.org/wiki/Russian_Domesticated_Red_Fox) waar hij in zeven generaties de wilde zilvervossen kon laten evolueren naar tamme zilvervossen.
In verschillende rondreizen in Azië heb ik zeer dikwijls groepen van honden gezien die niet van plan waren hun eten te delen met andere honden maar waar van agressie dan toch ook geen sprake was. Anderzijds heb ik ook zéér sterke agressie gezien in dezelfde situaties. We gaan dus niet alle honden over dezelfde kam scheren maar de algemene regel is wel dat honden territoriale dieren zijn die hun bronnen beschermen, desnoods met agressie.
In de volgende video zie je een hond die een dominante houding heeft en een andere die zich onderdanig opstelt en wat bedreigd voelt. De voorgeschiedenis was zo dat de ene hond het territorium van de andere honden wilde passeren. De hond die zich bedreigt voelt, wordt onder druk gezet en neemt een dreigende, waarschuwende houding aan. Ik twijfel er niet aan dat als de druk te groot wordt, deze hond zich ook zou verdedigen met agressie.
Honden hebben een territoriale ingesteldheid, ik denk dat niemand daarvan nog overtuigd moet worden.
We gaan niet alle honden over dezelfde kam scheren maar de algemene regel is wel dat honden territoriale dieren zijn die hun bronnen beschermen, desnoods met agressie.
Hoe komt resource guarding tot uiting?
Er is een bepaalde volgorde over hoe resource guarding tot uiting komt. Dit is een proces in 4 stappen zoals je hier kan zien:
Die stappen kunnen zich zeer snel opvolgen en mogelijks zal er agressie ontstaan. Hoe die agressie zich zal uiten hangt ook van andere factoren af. Ten opzichte van wie wordt die agressie geuit? Mogelijks zal die agressie minder erg of helemaal niet aanwezig zijn bij de persoon die het meeste met de hond traint, de hond eten geeft, ermee gaat wandelen, hem duidelijkheid & structuur geeft en last but not least hem ook corrigeert.
In die laatste stap is het mogelijk dat de hond wordt bijgestuurd als reactie (verbaal of fysisch). Op zo’n moment is het mogelijk dat de hond op een bepaalde manier zal reageren. Hoe hij reageert is op één van de volgende manieren:
- Vechten
- Vluchten
- Negeren
- Aanvaarden
Afhankelijk van het karakter van je hond, zijn verleden, zijn relatie met jou en zijn ervaringen zal het één van die vier zijn. Het hangt van de situatie en de context af als een bijsturing gewenst is.
Het kan perfect zijn dat de hond de situatie zal aanvaarden maar het is ook mogelijk dat de hond zal snauwen of bijten. Een hond die snauwt geeft je op die manier een duidelijke waarschuwing maar het is ook mogelijk dat de hond zeer zelfverzekerd zal aanvallen en je op een zeer zelfverzekerde manier zal bijten. Een zelfverzekerde beet is wanneer de hond NIET loslaat!
Hoe kan je resource guarding vermijden?
Voorwerpen
Alles begint bij die eerste stap en daar staat “waarde geven aan iets of iemand”. Dit is vooral van tel wanneer het over voorwerpen gaat die de hond gemakkelijk als ZIJN eigendom kan zien zoals zijn speelgoed, zijn gewone eten of gewone voorwerpen die van ons zijn etc…
Nogal dikwijls is het zo dat die voorwerpen een hoge waarde hebben doordat men dat er onbewust heeft in getraind. Je kan de waarde van voorwerpen gaan verhogen door er teveel aandacht aan te besteden, te emotioneel te reageren, door er keer op keer de focus op te vestigen, door te doen alsof het iets speciaal is of door het in het begin af te pakken en weg te leggen. Wanneer je op die manier handelt, dan kan je een bepaalde reactie krijgen en dat zal vechten, vluchten, negeren of aanvaarden zijn.
In een eerste instantie kan het beter zijn om ervoor te zorgen dat de hond er eigenlijk geen waarde aan hoeft te geven. Dit kan je doen door er niet teveel aandacht aan te schenken en niet TE emotioneel te reageren, vervolgens kan je het wel afnemen & het dan bijvoorbeeld terug op de grond te leggen indien het een onderdeel vormt van een trainingsplan. Op die manier krijgt het object geen hogere waarde.
Alles afnemen en wegleggen kan bij sommige honden (zeker ook bij puppy’s) er misschien wel voor zorgen dat je materiaal niet kapot gebeten zal worden maar het kan ook het resource guarding in de hand werken. Dus opgelet hiermee!
Mensen
Hoe dikwijls hoor je niet dat honden die in de zetel zitten hun plaats niet willen afstaan? Hoe dikwijls loopt het in dergelijke situaties niet verkeerd? De hond zit in de zetel, baasje komt erbij, mogelijks komt ook de vriend of de vriendin van het baasje erbij en plots… agressie!
Dit is iets wat véél meer voorkomt dan je denkt. In zo’n geval kan het gaan over de zetel als voorwerp ofwel over het baasje ofwel beide.
- De hond zal zijn plaats zien als zijn plaats en dat niet willen delen of afstaan.
- De hond zal zijn baasje zien als een hoge waarde en dat niet willen delen, hij zal het beschermen!
Zoals eerder gezegd, die “dominantiefactor” is niet in elke hond even sterk aanwezig. Het is ook mogelijk dat wie een duidelijke structuur en opvoeding geeft aan zijn hond er zo ook voor zorgt dat die dominantiefactor minder tot uiting komt. Sommige honden kunnen in de zetel, andere houd je er beter uit!
Sommige honden kunnen in de zetel, andere houd je er beter uit!
Zelf laat ik mijn honden niet in de zetel, voornamelijk omwille van hygiënische redenen en bijkomend omwille van resource guarding die zou kunnen optreden (niet naar de mensen maar wel tussen de honden onderling).
Nu is het zo dat wanneer één van mijn honden bij mij komt zitten op de stoel (buiten dan), resource guarding zéér snel tot uiting zal komen. Op onderstaande foto gromde Bixy zeer dreigend naar Bob en er zou agressie kunnen ontstaan. Wanneer Bixy op de grond ligt is er helemaal geen probleem. Hoewel er op vlak van structuur en gedrag thuis helemaal geen andere problemen zijn stelt zich dit probleem toch in bepaalde situaties. Dit is omdat het instinctief gebeurt. Resource guarding is ingebakken, het is normaal gedrag dat bij de ene hond meer of minder aanwezig is als bij een andere hond.
En natuurlijk willen we niet dat het tot agressie komt, net daarom is het zo belangrijk om pas privileges toe te kennen aan je hond op het moment dat je weet wat het karakter is van je hond. Eerst alle privileges geven en achteraf moeten bijsturen is veel moeilijker!
Wanneer je je hond dus in een positie zal plaatsen waar die aanvoelt dat die positie beschermt moet worden, dan zal dat ook gaan gebeuren. Men moet rekening houden met het instinct van de hond en daar op een gepaste manier mee omgaan.
Voedsel (...van hoge waarde)
Zoals ik eerder al heb aangegeven is resource guarding al dan niet sterk of minder sterk aanwezig in je hond. Zelf heb ik op training al al zéér brave honden gehad. Honden waar helemaal géén agressie valt op te merken tot je ze iets geeft van zeer hoge waarde zoals een bot…
De hond in onderstaande foto is zo’n hond. Nooit een probleem mee op vlak van gedrag maar geef je een bot, dan begint hij te grommen en zou hij je misschien ook bijten of een snauw geven.
In sommige gevallen is het goed om hem er gewoon alleen mee te laten maar soms kan het ook goed zijn om eraan te werken en het te doen verminderen wanneer het zich ook met gewone spullen zou voordoen.
Waar men dikwijls verkeerd doet is om het af te pakken en het weg te leggen. Wanneer dat gebeurt, dan is de kans dat het probleem verergert zeer reëel en zal de hond in een nieuwe situatie nog meer de neiging hebben om zijn bronnen te verdedigen.
Een betere oplossing is om de hond te laten inzien dat er geen nood is om het te verdedigen. Dit wordt gedaan in een trainingsplan waar we hem leren dat hij het altijd terugkrijgt.
Resource guarding is normaal!
Honden zijn dieren die bepaalde instincten hebben, wees je er dus van bewust dat het beschermen van hun bronnen iets is dat van nature in hen aanwezig is. Bij de ene al wat meer dan bij de andere.
Het is belangrijk dat men dat inzicht heeft zodat men er op kan inspelen, aan kan trainen of ervoor kan zorgen dat die situaties vermeden kunnen worden!