Het dier in je hond
De hond stamt genetisch af van een wolf maar ondertussen zijn er al zoveel verschillen tussen wolven en honden dat men kan zeggen dat wolven en honden verschillende dieren zijn, tot daar mijn betoog over de gelijkenissen tussen honden en wolven. Echter, honden zijn nog steeds territoriale dieren en hebben een dierlijke kern dat door bepaalde parameters gestuurd kan worden, maar ook gecontroleerd moet worden. Een dierlijke kern die er misschien zeer gericht in is gefokt maar mogelijks is niet iedereen zich bewust dat die dierlijke kern bij sommige honden zeer sterk kan zijn!
You can't beat genetics
Je kan de genetica niet verslaan! Er bestaan meer dan 300 verschillende hondenrassen en het is al sinds duizenden jaren dat mensen honden gebruiken als hulphond in de jacht, om iets voor te trekken, als herdershond om te hoeden, als beveiliging tegen wilde dieren, als aanvalswapen of als gezelschap. Tot zover niets nieuws…
Wat wel nieuwer is, is het feit dat honden in onze Westerse samenleving soms zeer sterk vermenselijkt worden. Antropomorfiseren is de officiële benaming hiervoor (menselijke eigenschappen toekennen aan niet menselijke wezens).
Antropmorfiseren is op zich niets nieuws, het bestaat al duizenden jaren en het wordt gebruikt in boeken (de gelaarsde kat, Winnie de Poeh,…), films (Scooby Doo, Mickey Mouse, Pluto, …), godsdiensten enz…
Men gebruikt zelf robots om personeel bij te staan of te vervangen in organisaties. Robots waar men menselijke emoties aan koppelt. Robots werken de klok rond en zijn zo een interessante investering, dat ze menselijke emoties tonen maakt het plaatje compleet. De positieve en emotionele emoties worden zelfs uitvergroot en deze robots reageren ook op de emoties van mensen door middel van sensoren.
Bij honden is het net zo, honden reageren op de menselijke emoties waardoor men dan soms de neiging heeft om ze teveel te vermenselijken en om teveel toe te geven aan bepaalde privileges.
Wanneer men honden -teveel- gaat vermenselijken, dan negeert men eigenlijk de kern van de hond namelijk dat het een dier is. Men respecteert de hond niet meer voor wat hij is en daar kan het gevaar schuilen, zeker wanneer die kern sterk tot uiting komt, wanneer het dus een hond is met bijvoorbeeld een sterk karakter of bepaalde karaktereigenschappen die enkel in een bepaalde situatie tot uiting zullen komen.
Dat gebeurt nogal dikwijls omdat men de controlerende parameters verkeerd of helemaal niet toepast. Niet zelden gebeurt het dan dat de hond naar een asielcentrum wordt gestuurd of wordt geëuthanaseerd als gevolg daarvan. In sommige opvangcentra zal men de controlerende parameters goed en strikt toepassen met als gevolg dat de hond nog een kans heeft en in sommige opvangcentra waar men de controlerende parameters niet toepast is de hond ook een spreekwoordelijke “vogel voor de kat”.
Wat is die kern nu eigenlijk?
Het probleem is dat men die kern en de ongecontroleerde parameters soms wel eens negeert of niet ziet want hoe dikwijls…
- is het niet dat men een hond koopt in een opwelling omdat men op social media coole filmpjes ziet?
- gebeurt het niet dat men een hond koopt voor de kinderen “als speelgoed”?
- gebeurt het niet dat men een hond koopt voor zijn kleuren of omdat het een mooie hond is?
- koopt men een hond in een “hondenwinkel” zonder dat er veel (liefst geen) vragen worden gesteld?
Het spreekt voor zich dat hoe groter, zwaarder en/of energievol de hond is, hoe gewenster het is om die kern te begrijpen, te controleren en te begeleiden maar kleine(re) honden met sterke ongecontroleerde parameters kunnen natuurlijk ook zeer sterk uit de hoek komen.
Die kern moet dus gecontroleerd worden, je moet weten dat ze bestaat en je kan die gewenst en gecontroleerd tot uiting laten komen, onderdrukken of negeren. Afhankelijk van het soort hond (ras, dominantie) zal het ene gemakkelijker zijn dan het andere alsook kan het gewenst of ongewenst zijn om het gecontroleerd tot uiting te laten komen of te onderdrukken.
Uiteraard is het soms ook net gewenst dat de bepaalde kerneigenschappen worden aangesproken, men heeft verschillende competities waarmee men die kerneigenschappen aanspreekt (pakwerk, speurwerk, schaapdrijven etc…).Die kern is wat je hond tot hond maakt, het dierlijke erin! Dat is ook hoe je hond zijn gedrag tot uiting komt, gestuurd door de verschillende parameters prooidrift, angst agressie, natuurlijke agressie en bloedlijn.
Controle van de kern
Er zijn verschillende parameters die deze kern specifiëren alsook verschillende parameters waarmee de kern gecontroleerd en begeleid kan worden. Er zijn dus ongecontroleerde parameters en controlerende parameters.
Wat de bloedlijn betreft, dat is een ongecontroleerde parameter omdat bv. in een nest van 6 pups met zéér stabiele ouders de karaktereigenschappen wel erfelijk zijn (genetische code) maar je kan altijd een uitzondering hebben op de regel. Er kunnen van die 6 pups misschien 4 goede zijn, 1 zeer goeie en 1 slechte, daarom is het per definitie een ongecontroleerde parameter maar in theorie zou je bij de bloedlijn (in sommige gevallen) dus ook kunnen spreken van een semi-gecontroleerde parameter wanneer men bewust fokt op bepaalde karaktereigenschappen.
De ongecontroleerde parameters zijn:
- Bloedlijn (erfelijke karaktereigenschappen)
- Prooidrift (ook jachtdrift genoemd)
- Natuurlijke agressie (ook dominante agressie genoemd – https://gobobby.be/dominantie-bij-honden/), resource guarding valt daar ook onder (https://gobobby.be/resource-guarding/).
- Angst agressie (zelfbehoud, altijd voor een bepaald percentage aanwezig in elke hond)
De controlerende parameters zijn:
- Structuur
- Energy burn-off
- Training
- Impulscontrole
- Aandacht (incl. spel en affectie)
Hoe groter, zwaarder en energievol de hond is, hoe gewenster het is om de kern te begrijpen, te controleren en te begeleiden.
Stel je nu eens voor dat je bij de controlerende parameters slechts aan één parameter voldoet nl. aandacht (spel & affectie zijn daarin inbegrepen), dan mis je de 4 andere controlerende parameters en zonder de andere controlerende parameters zal je mogelijks in sommige situaties de kern van de hond aanspreken met een ongecontroleerd resultaat. Afhankelijk van het karakter van de hond (alsook medebepalend de bloedlijn) zal dit helemaal niets betekenen of kan er een ernstig gevolg zijn!
Er moet een goed evenwicht zijn (een gebalanceerde training met positieve en negatieve consequenties!) en net daarom is het nodig dat alle controlerende parameters worden benut want afhankelijk van de ongecontroleerde parameters bij je hond zul je dus meer of minder tijd moeten besteden aan opvoeding en training!
Conclusie
Voor veel mensen klinkt dit logisch, echter vele malen heb ik zelf al vernomen van mensen dat hun hond iemand in het gezin aanvalt, vreemd gedrag vertoont, angstig of agressief uit de hoek kan komen in een bepaalde situatie, plots een andere hond bijt etc… In veel van die gevallen werden enkele of alle controlerende parameters te laks of niet toegepast en begrijpt men ze niet of het inzicht komt te laat.
Dit komt mede doordat er een strekking is in de hondenwereld die het woord “bijsturen” en “impulscontrole” niet meer over de lippen krijgt. Het woord “medicatie” en “alle omgevingsprikkels verwijderen” zijn daarentegen wel zeer begeerde oplossingen. Bijkomstig komt dit ook omdat men via het doelgericht fokken bepaalde karaktereigenschappen en gedragingen kan beklemtonen. Niet elke hond is dus gelijk en niet elke hond heeft dezelfde aanpak nodig en dat inzicht is niet overal aanwezig!
Maar wanneer je honden hebt met bepaalde sterke karaktereigenschappen en een dierlijke kern die men niet begrijpt of men het niet inziet, EN men gaat deze honden dan ook nog teveel vermenselijken, teveel privileges toekennen ZONDER veel aan de controlerende parameters te werken, dan moet je niet verschieten dat de kern op een ongecontroleerde en impulsieve manier tot uiting zal komen en dat het dus verkeerd zal uitdraaien… verkeerd voor de hond uiteindelijk!
De meeste honden hebben een gebalanceerde aanpak nodig en het inzicht dat je hond een dier is en geen mens is zeker ook een waardevol gegeven!